مرزه (savory) یکی از سبزی های خوردنی معروف است به رنگ سبز مایل به خاکستری با ساقه ای تیره تر از برگ خود.
گل های کوچک مرزه رنگ سفید یا قرمز دارد. در تابستان پدیدار میشود. زنبور عسل از گلهای مرزه شهد تهیه میکند.
در تاریخ آمده است که پرورش مرزه اولین مرتبه در ایتالیا صورت گرفته و از آنجا به نقاط دیگر اروپا و آسیا منتقل شده است و اکنون در اکثر نواحی ایران نیز پرورش داده میشود.
در ادامه این مطلب از یزدنیوز به بررسی بیشتر خواص مرزه خواهیم پرداخت.

ترکیب شیمیایی مرزه

تانن (ماده ای مقوی و قابض)
چربی
قند های مختلف
ترپن
نوعی فنل
اسانس مرزه (به مقدار یک در هزار) که شامل ۳۰ تا ۴۰ درصد کاروکرول و ۲۰ تا ۲۵ درصد سیمن است.

خواص مرزه

۱. شاخه های برگ دار و گلدار مرزه، به صورت خام همراه با سبزی های خوردنی مصرف میشود و طبیعت گرم دارد.

۲. خوردن مرزه خام با غذا باعث تحریک اشتها، هضم غذا و برطرف کردن نفخ معده و روده دارد.

۳. پزشکان قرون وسطی معقتد بودند که مرزه برای درمان بیماری نقرس مفید خواهد بود.

برای این منظور و همچنین برای معالجه امراضی که از این پس بیان میشود میتوان از دم کرده مرزه استفاده نمود.

۱ تا ۳ گرم مرزه را در ۱۰۰ گرم آب جوش دم کرده و صبح و ظهر و شب هر دفعه یک سوم آن را نوشید.

۴. در قرن ۱۵ و ۱۶ میلادی عقیده بر این بود که مرزه داروئی است مقوی و برای درمان فلج و رعشه مفید است.

طریقه مصرف قبلا ذکر شد ولی برای زنان حامله مضر است.

۵. در سال ۱۹۳۳دانشمندی به نام شولتزیک (Schutzik) با ارائه مدارکی نشان داد که مرزه در معالجه اسهال، ورم معده و روده مفید است.

همچنین اثر ضد انگل دارد. برای این موارد ۱ تا ۳ گرم مرزه را در ۱۰۰ گرم آبجوش دم کرده و بعد از هر غذا یک استکان بنوشید.

۶. خوردن دم کرده مرزه به طریقی که در بالا ذکر شد برای معالجه حالت ضعف و آشوب معده، سو هاضمه، یرقان (زردی) و همچنین آسم مفید است.

ضمنا غرغره کردن با محلول دم کرده مرزه برای رفع پر خونی لوزه ها در هنگام آنژین مفید است.

بیشتر بخوانید: خواص شگفت انگیز ازگیل

۷. برای درمان زخمهایی که دیر بهبود پیدا میکنند میتوان محلولی که از دم کرده ۱۰ تا ۲۰ گرم مرزه در ۱۰۰ گرم آبجوش تهیه میشود را بر روی زخم قرار دارد.

۸. برای رفع درد های رماتیسمی، تقویت جسمانی کودکان کم بنیه و یا مبتلا به نرمی استخوان، خوردن یک استکان جوشانده مرزه سه مرتبه در روز بسیار مفید است.

در معالجه بیماران رماتیسمی بهتر است علاوه بر خوردن، روزی چند مرتبه از جوشانده فوق بر محل درد بمالند. مقدار خوراکی همان است که قبلا بیان شد.

۹. برای درمان سیاتیک میتوان مخلوطی از آب مرزه خام با کمی عسل را روزی چند مرتبه در محل درد مالید.

۱۰. برای درمان سنکینی گوش هم مفید است.

برای این منظور به دو طریق میتوان عمل نمود:

اول اینکه آب مرزه خام و تمیز را گرفته و روزی دو مرتبه هر دفعه ۳ تا ۴ قطره در گوش چکاند.

دوم اینکه مقداری مرزه را در کمی آب جوشانده و پس از صاف کردن، روزی ۲ مرتبه چند قطره از محلول صاف کرده فوق در گوش بچکانید.

۱۱. برای درمان ورم طحال میتوان مقداری سکنجبین که مرزه در آن پخته شده را مصرف کرد.

۱۲. برای درمان خارش بدن میتوان مرزه را پخته و به صورت پماد در محل خارش قرار داد.

۱۳. تخم مرزه در تمام موارد درمانی از مرزه قوی تر است و برای موارد فوق مخصوصا معالجه یرقان و تقویت قوای جنسی به کار میرود.