عسل از مواد غذایی خوشمزه و بسیار مفید می باشد که از دیرباز دارای مصارف دارویی و درمانی بوده و به دلیل طعم شیرین و فواید فراوانی که دارد جایگزین بسیار خوبی برای شکر و قند به شمار می رود.
عسل ماده ای به فرم مایع غلیظ و شیرین است که توسط زنبور عسل و از شهد گل ها ساخته می شود. زنبورها شهد گل ها را مکیده و پس از فرایندهای داخلی در بدن آن ها، شهد گل به عسل تبدیل می شود.
رایحه، رنگ، طعم و طبع عسل به نوع گل های تغذیه شده توسط زنبور عسل بستگی دارد. عسل برای درمان بسیاری از بیماری ها از بیماری های قلبی و فشار خون بالا گرفته تا بی خوابی، آلرژی و درمان زخم ها تاثیر فوق العاده ای دارد.
شهرت و محبوبیت عسل به خاطر ترکیبات گیاهی و آنتی اکسیدان های موجود در آن می باشد. هرچه عسل تیره تر باشد مقدار ترکیبات مفید آن افزایش می یابد.
در ادامه قصد داریم به تعدادی از فواید و مزایای عسل، این ماده معجزه آسا و حیرت انگیز، در درمان بیماری ها اشاره کنیم.
1- عسل و دیابت
نمی توان گفت عسل قند خون را افزایش نمی دهد اما این میزان افزایش، بسیار کمتر از استفاده شکر و قند می باشد. عسل با عوامل خطرناک برای بیماری دیابت، از جمله کلسترول بد خون، تری گلیسیرید و التهاب مبارزه می کند.
2- کاهش فشار خون بالا
خاصیت آنتی اکسیدانی عسل در درمان فشار خون بالا بسیار مفید است. عسل حاوی آنتی اکسیدان های مختلف از جمله فنول ها، آنزیم ها و ترکیباتی مانند فلاونوئیدها و اسیدهای آلی می باشد.
3- درمان بیماری های قلبی
عسل به دلیل خواص آنتی اکسیدانی برای قلب بسیار مفید بوده و جریان خون را افزایش می دهند. همچنین از لخته شدن خون، که از عوامل اصلی حملات قلبی و سکته مغزی می باشد، پیشگیری می کند.
همانطور که قبلا اشاره شد، عسل باعث کاهش کلسترول بد خون و تری گلیسیرید می شود، این دو عارضه تاثیر زیادی روی ابتلا به انواع بیماری قلبی دارند.
4- تسکین سوختگی و زخم
از قرن ها پیش تاکنون از عسل برای درمان زخم و سوختگی استفاده شده است. بررسی ها نشان می دهد عسل به دلیل خواص ضدالتهابی و ضدباکتریایی در بهبود ضایعات و زخم های بعد از عمل جراحی بسیار تاثیر دارد.
همچنین از عسل می توان برای درمان زخم پای افراد دیابتی استفاده کرد. زخم پای دیابتی بسیار خطرناک بوده و در صورت عدم درمان، ممکن است باعث قطع عضو شود.
5- درمان بیماری های پوستی
مصرف عسل برای درمان بیماری های پوستی از جمله پسوریازیس، هموروئید و ضایعات تبخال تاثیر شگفت انگیزی دارد.
6- درمان سرفه کودکان
سرفه از مشکلات رایج کودکان مبتلا به عفونت های تنفسی می باشد. داروهای ضد سرفه گاهی باعث ایجاد عوارض در کودکان می شوند، به همین دلیل می توان از عسل برای درمان طبیعی سرفه استفاده کرد.
هشدار: مصرف عسل برای کودکان زیر یک سال خطر بروز بیماری بوتولیسم را به همراه دارد.
7- درمان آلرژی
عسل به دلیل خواص ضدالتهابی در کاهش علائم آلرژی از جمله آبریزش بینی و خارش چشم بسیار موثر است. با مصرف روزانه 1 قاشق چایخوری عسل، بدن خود را نسبت آلرژی ایمن کنید.
نکته: برای درمان آلرژی های فصلی، دو یا سه ماه قبل از آغاز آلرژی، مصرف عسل را شروع کنید تا بدن زمان کافی برای ایمن سازی خود داشته باشد.
8- تقویت کننده انرژی
با توجه به مقادیر بالای کربوهیدرات موجود در عسل، این ماده غذایی فوق العاده انرژی زا بوده و مصرف آن به ویژه پیش از انجام فعالیت های شدید ورزشی مفید است.
توصیه می شود هر روز صبح 1 قاشق غذاخوری عسل به چای خود افزوده و میل کنید.
9- تقویت حافظه
آنتی اکسیدان ها برای تغذیه سلول های مغزی و رفع اختلالات حافظه، به ویژه با افزایش سن، نقش مهمی را ایفا می کنند و عسل منبع غنی آنتی اکسیدان محسوب می شود.
تحقیقات همچنین نشان می دهد عسل ممکن است برای حفظ و بهبود حافظه زنان در دوران یائسگی اثر مطلوب داشته باشد. از سوی دیگر عسل باعث جذب بهتر کلسیم توسط مغز شده و به تقویت حافظه و پیشگیری از بیماری زوال مغز و آلزایمر کمک می کند.
10- درمان بی خوابی
عسل جایگزین طبیعی خوبی برای داروهای بی خوابی می باشد. طعم شیرین عسل باعث افزایش سطح انسولین شده و سروتونین عصبی آزاد می کند. بدن سروتونین را به ملاتونین تبدیل کرده و در بهبود خواب کمک می کند.
از سوی دیگر عسل دارای اسید آمینه می باشد که باعث تولید تریپتوفان در بدن شده و این ماده به سروتونین و در نهایت ملاتونین تبدیل می شود.
برای درمان بی خوابی، هر شب یک قاشق عسل میل کنید.
11- درمان رفلاکس معده
عسل، درمان طبیعی برای رفلاکس معده و سوزش سر دل می باشد. عسل همچنین به هضم غذا کمک کرده و باعث تقویت سیستم گوارش می شود.
12- تقویت سیستم ایمنی بدن
مصرف منظم عسل به دلیل خواص ضد باکتری و آنتی اکسیدانی، می تواند سیستم ایمنی بدن را بهبود بخشیده و بدن را پاکسازی می کند.
1 قاشق چایخوری عسل، نصف آب یک عدد لیموی تازه و 1 لیوان آب گرم را ترکیب کرده و هر روز مصرف کنید. این نوشیدنی باعث افزایش انرژی روزانه و تقویت سیستم ایمنی بدن می شود.
13- پیشگیری و مبارزه با سرطان
عسل دارای خواص ضدسرطانی بوده و با رشد تومورهای سرطانی مبارزه می کند. این خاصیت عسل به دلیل دارا بودن فلاونوئیدهای شگفت انگیز و ترکیبات فنولی می باشد که به بهبود سلول های بدن کمک می کند.
14- افزایش میل جنسی
مصرف منظم عسل می تواند باعث تقویت میل جنسی در افراد گردد. استفاده از عسل در مردان باعث افزایش سطح تستوسترون بدن شده و در زنان سطح استروژن را بالا می برد.
عسل همچین باعث افزایش باروری در زنان و مردان می شود.
15- درمان مشکلات سینوسی
مصرف نصف یا یک قاشق چایخوری عسل، هر روز یا هر شب قبل از خواب به مدت چند ماه، می تواند باعث کاهش التهاب و عفونت های سینوسی شود.
16- درمان عفونت مخمری
عفونت مخمری از مشکلات رایج زنان می باشد که ممکن است به دلایل مختلف از جمله قاعدگی، حساسیت به صابون، رعایت نکردن بهداشت و … بروز کند و علائم آن شامل خارش و ترشحات سفید رنگ واژن می باشد.
فلاونوئیدهای موجود در عسل برای درمان عفونت های مخمری مفید است.
2 قاشق غذاخوری عسل را با 1 قاشق غذاخوری ماست ساده مخلوط کرده و 1 تا 2 بار در طول روز در اطراف ناحیه واژن بمالید و بعد از 10 دقیقه بشویید. بهتر است این کار را صبح ها و شب ها قبل از خواب انجام دهید.
17- بهبود بیماری های لثه
عسل یک ماده ضدمیکروبی قوی است که برای بیماری های دهان و دندان مفید است. تحقیقات نشان می دهد عسل حاوی آنزیم مسئول تولید پراکسید هیدروژن در بدن است. پراکسید هیدروژن باعث کاهش رشد باکتری ها می شود. به همین دلیل می توان از عسل به عنوان دهانشویه نیز استفاده کرد.
برای اینکار محلول رقیق شده عسل را در دهان بچرخانید یا آن را مانند خمیردندان روی مسواک زده و استفاده کنید. همچنین می توانید بعد از مسواک زدن، عسل را روی دندان های خود بمالید.
هشدار: اگر از عسل به عنوان شیرین کننده یا درمان خانگی بیماری ها استفاده می کنید دقت کنید که عسل باید طبیعی و پردازش نشده باشد. اگر عسل را از بازار تهیه کرده اید به این مسئله توجه کنید که برخی معتقدند حدود 3/4 عسل موجود در بازار، طبیعی نبوده و اکثر خواص خود را از دست داده است.
فواید عسل برای پوست
مرطوب کننده پوست: عسل در حفظ رطوبت پوست دست، پا و بدن بسیار موثر است.
5 قاشق عسل و 2 قاشق روغن گل رز را با 2 فنجان روغن بادام مخلوط کرده و روی پوست خود بمالید.
درمان آکنه: برای رفع آکنه و جوش، عسل را در رژیم غذایی خود گنجانده یا روی ناحیه مورد نظر بمالید. عسل به دلیل خواص ضدباکتریایی و مرطوب کنندگی، باعث بهبود آکنه می شود.
برای درمان جوش و آکنه، مقداری عسل طبیعی را روی پوست صورت خود مالیده و بعد از 30 دقیقه با آب گرم بشویید.
همچنین می توانید دارچین و عسل را مخلوط کرده و روزانه روی ناحیه مورد نظر استفاده کنید.
درمان اگزما: عسل درمان طبیعی برای درمان اگزما می باشد.
برای درمان اگزما، 1 قاشق چایخوری عسل را با 1 لیوان آب گرم مخلوط کرده و سپس آب نصف یک عدد لیموی تازه را به آن افزوده و هر روز میل کنید.
اگر با طعم سرکه سیب مشکلی ندارید، می توانید 1 قاشق چایخوری سرکه سیب را نیز به ترکیب بالا افزوده و میل کنید.
همچنین می توانید عسل را به نواحی آسیب دیده پوست مالیده و این کار را چند هفته و چند بار در روز تکرار کنید.
اسکراب صورت: 3 قاشق چایخوری عسل و 1 قاشق چایخوری روغن زیتون را با 6 عدد بادام خرد شده مخلوط کرده و روی صورت خود بمالید. سپس با آب گرم بشویید.
فواید عسل برای مو
نرم کننده مو: نصف فنجان عسل و 1/4 فنجان روغن زیتون رو با هم ترکیب کرده و روی موهای خود بمالید. روی موها را به مدت 30 دقیقه پوشانده، سپس با شامپو بشویید.
درمان ریزش مو: عسل به دلیل خواص آنتی اکسیدانی باعث کاهش ریزش مو و تقویت فولیکول های مو شده و موها را پرپشت می کند.
نصف فنجان عسل را با 1/4 فنجان روغن زیتون مخلوط کرده به مدت 30 ثانیه در مایکروویو گرم کنید. بعد از خنک شدن، آن را به موهای خود مالیده و به مدت 30 دقیقه منتظر بمانید.سپس با آب سرد و شامپو بشویید. این ماسک را 2 تا 4 بار در ماه استفاده کنید.
درمان شوره سر: محلول رقیق شده عسل در آب برای درمان شوره و خارش پوست سر مفید است. خواص ضدقارچی و ضدالتهابی عسل باعث می شود ضایعات پوستی بعد از چند هفته به طور کامل بهبود پیدا کند.
درمان سرفه با شربت لیمو و عسل
برای درمان سرفه از لیمو تازه و عسل طبیعی استفاده کنید. مقداری عسل را داخل ظرفی ریخته و کمی گرم کنید. لیمو را داخل تابه جداگانه کمی بجوشانید، جوشاندن باعث می شود باکتری های موجود روی لیمو پاک شده و لیمو نرم می شود.
بعد از خنک شدن لیمو، آن را تکه تکه کرده و به عسل اضافه کنید. شربت لیمو و عسل را حدود یک ساعت روی حرارت ملایم گاز بگذارید و در پایان تکه های لیمو را از داخل شربت خارج کنید. بعد از خنک شدن، شربت را داخل بطری بریزید و داخل یخچال نگهداری کنید.
برای درمان سرفه، 1 قاشق غذاخوری از این نوشیدنی را 4 مرتبه در روز مصرف کنید. این شربت را تا دو ماه بعد از تهیه، می توان استفاده کرد.
تاریخچه عسل
مصرف عسل به حدود 8000 سال پیش بازمی گردد که روی نقاشی های سنگی حک شده است. از دوران باستان، انسان ها عسل را به صورت خوراکی مصرف می کردند، در آن حمام می کردند، زخم ها را درمان می کردند و تاجران آن را معامله می کردند.
مصریان باستان فرعون ها را به همراه عسل دفن می کردند و معتقد بودند این باعث می شود فرد دفن شده همچنان بتواند غذا بخورد!
عسل در کتب یهودیان، کتیبه های شرقی و قرآن یاد شده است.
رومی ها از عسل برای درمان زخم ها هنگام جنگ استفاده می کردند. هانیبال، جنگجوی مشهور، عسل و سرکه را به عنوان داروی درمانی هنگام نبرد با رم به همراه برد.
در ایران حدود 1000 سال پیش و در کتاب قانون ابوعلی سینا از فواید عسل یاد شده است.
ارزش غذایی عسل
1 قاشق غذاخوری عسل (21 گرم) حاوی 64 گرم کالری و 17 گرم مواد قندی شامل فروکتوز، گلوکز، مالتوز و سقز می باشد. این مقدار عسل تقریبا هیچ فیبر، چربی یا پروتئین ندارد و حاوی مقدار خیلی کمی ( کمتر از 1 درصد) ویتامین و مواد معدنی می باشد.
مقدار مواد مغذی و معدنی موجود در 100 گرم عسل به شرح زیر می باشد:
کالری: 304 کالری
سدیم: 4 میلی گرم
پتاسیم: 52 میلی گرم
فیبر: 0.2 گرم
شکر: 82 گرم
پروتئین: 0.3 گرم
ویتامین B2: مقدار 0.038 میلی گرم
ویتامین B3:مقدار 0.121 میلی گرم
ویتامین B6: مقدار 0.024 میلی گرم
کلسیم: 6 میلی گرم
آهن: 0.42 میل گرم
منیزیم: 2 میلی گرم
فسفر: 4 میلی گرم
روی: 0.22 میلی گرم
عوارض احتمالی و مضرات مصرف عسل
– مصرف عسل در کودکان زیر یک سال ممکن است باعث بوتولیسم شود. این بیماری نوعی مسمومیت غذایی شدید است.
– برخی افراد نسبت به عسل و زنبور آلرژی دارند و لازم است در مصرف آن احتیاط کنند.
– مصرف بیش از اندازه عسل، می تواند باعث بروز دیابت و چاقی در افراد شود.
منبع: healthline – well-beingsecrets – realfoodforlife – heathmonthoney
