بیماری کبد چرب غیر الکلی چیست؟
بیماری کبد چرب به معنی تجمع چربی بیش از حد در کبد شما است.
پزشکان به این بیماری استئاتوز کبدی نیز می گویند.
نوشیدنی های سنگین از عوامل ایجاد بیماری کبد چرب هستند.
همچنین نوشیدن بیش از حد الکل نیز می تواند منجر به کبد چرب شود و درمان آن را مشکل سازد.
البته همواره نوشیدن الکل عامل ایجاد کبد چرب نیست.
به گزارش یزد نیوز ،بیماری کبد چرب به دو دسته کبد چرب الکلی و کبد چرب غیر الکلی دسته بندی می شوند، که در ادامه این مطلب با کبد چرب غیر الکلی و عوامل ایجاد آن بیشتر آشنا می شویم.
کبد چرب غیر الکلی
همانطور که از اسم آن مشخص است، الکل نقشی در ایجاد این بیماری ندارد.
این بیماری به دلایل مختلفی از جمله سندروم متابولیک، تاثیر فشار خون بالا، کلسترول بد بالا، مقاومت به انسولین و یا چربی زیاد شکم به وجود می آید.
کبد چرب غیرالکلی شایع ترین بیماری در کشورهای پیشرفته محسوب می شود.
این بیماری معمولا بدون نشانه است و برای تشخیص آن به آزمایش خون و یا نمونه برداری از کبد نیاز است.
کبد چرب غیر الکلی انواع مختلفی دارد.
کبد چرب ساده:
این به این معنی است که ممکن است کبد شما چرب باشد اما این مساله سبب التهاب و سوزش کبد و یا آسیب به سلول های کبد نمی شود.
این حالت معمولا گسترش نمی یابد و مشکلی برای عملکرد کبد شما ایجاد نمی کند.
اکثر افرادی که به بیماری کبد چرب غیر الکلی مبتلا هستند، با نوع ساده آن مواجه هستند.
کبد چرب غیر الکلی استئاتو هپاتیت (NASH):
این نوع بسیار جدی تری و خطرناک تر از کبد چرب ساده است و پیشرونده‌ترین نوع از NAFLD است.
استئاتو هپاتیت به معنی احساس التهاب و سوزش در کبد است.
همچنین می تواند باعث آسیب به سلول های کبد نیز بشود.
التهاب کبد و تخریب سلول های کبد بر اثر استئاتو هپاتیت، مشکلات جدی برای سلامت شما ایجاد می کند از جمله:
فیبروز: زخم کبد
سیروز: زخم شدید کبد که می تواند منجر به نارسایی کامل کبد و مرگ شود
سرطان کبد
حدود ۲۰ درصد از افراد مبتلا به کبد چرب غیر الکلی، با استئاتو هپاتیت مواجه هستند.
علل و عوامل خطر
دلیل اینکه برخی افراد مبتلا به کبد چرب غیر الکلی، به نوع ساده آن مبتلا می شوند و برخی به استئاتو هپاتیت، به طور واضح مشخص نیست.
ممکن است مسایل ژنتیکی در این مساله نقش داشته باشند.
اگر این موارد را دارید، احتمال ابتلا به یکی از انواع کبد چرب غیر الکلی برای شما وجود دارد:
اگر اضافه وزن یا چاقی مفرط دارید
اگر بدنتان نسبت به انسولین پاسخ نمی دهد که به آن مقاومت انسولین می گویند و یا اگر به دیابت نوع ۲ مبتلا هستید
اگر میزان تری گلیسیرید بدنتان زیاد است و یا میزان کلسترول بد بدنتان زیاد یا کلسترول خوب بدنتان کم است
اگر سندروم متابولیک داشته باشید.
سندروم متابولیک ترکیبی از شرایطی است که شانس ابتلا به هپاتیت نوع ۲ و بیماری های قلبی را افزایش می دهد.
در صورت ابتلا به سندروم متابولیک، ممکن است ۳ مورد از موارد زیر را داشته باشید:
- اندازه دور کمر بزرگ
- تری گلیسیرید یا کلسترول بد بالا
- کلسترول خوب پایین
- فشار خون بالا
- قند خون بالا
موارد زیر نیز ممکن است از دلایل ابتلا به کبد چرب غیر الکلی باشند:
شرایط پزشکی که بر بدن شما تاثیر می گذارد و سبب ذخیره چربی در بدنتان می شود.
هپاتیت C یا سایر عفونت ها
کاهش وزن سریع
مصرف داروهای خاصی نظیر گلوکوکورتیکوئید، متوترکسات (رماتیرکس، تکسال)، استروژن مصنوعی، تاموکسیفن (Nolvadex، Soltamox) و موارد مشابه
برداشتن کیسه صفرا ( در افرادی که مجبور به برداشتن کیسه صفرا شده اند احتمال ابتلا به کبد چرب بسیار زیاد است)
تشخیص
به دلیل اینکه این بیماری در بیشتر موارد نشانه خاصی ندارد، تشخیص آن برای پزشک مشکل می شود.
برای تشخیص این بیماری پزشکان روش های مختلفی از جمله بررسی سابقه سلامت، معاینه بدنی برای بررسی نشانه های احتمالی ابتلا به کبد چرب، آزمایش خون، تست های تصویربرداری مانند سونوگرافی، سی تی اسکن و یا MRI برای بررسی نشانه های چربی بر روی کبد را انجام می دهند.
بایوپسی کبد:
بایوپسی کبد تنها برای افرادی توصیه می شود که پزشک احتمال ابتلا به استئاتو هپاتیت و یا سیروز کبدی را با توجه به نتایج آزمایش های قبلی برای آن ها بالا می داند.
در بایوپسی پزشک یک نمونه از کبد برداشته و برای تست از نظر داشتن التهاب و یا آسیب به آزمایشگاه می فرستد.
بایوپسی تنها روش قطعی برای تشخیص استئاتو هپاتیت است.
درمان کبد چرب غیر الکلی
هیچ درمان دارویی قطعی برای بیماری کبد چرب غیر الکلی تایید نشده است اما آزمایشات و جستجوها برای درمان آن وجود دارد.
اگر شما با حالت پیچیده کبد چرب غیر الکلی مانند سیروز کبدی و یا نارسایی کبد مواجه هستید، شاید نیاز به پیوند کبد داشته باشید که عملی بسیار پیچیده و پر ریسک است.
اما معمولا افراد مبتلا به استئاتو هپاتیت که پیوند کبد موفقی داشته اند به خوبی به روال عادی زندگی ادامه می دهند.
همچنین تغییر سبک زندگی می تواند به درمان کبد چرب غیر الکلی کمک کند:
کاهش وزن:
کاهش وزن یکی از بهترین درمان ها برای کبد چرب غیر الکلی است.
کاهش وزن به کاهش میزان چربی، التهاب کبد و زخم کبد کمک می کند.
تنها کاهش ۳ تا ۵ درصد از وزن بدن، به کاهش قابل توجهی از چربی کبد کمک می کند.
ورزش بیشتر:
سعی کنید حداقل ۳۰ دقیقه در طول روز در اکثر روزهای هفته، به فعالیت های ورزشی بپردازید.
اگر قصد کاهش وزن دارید، این مساله انگیزه بیشتری برای ورزش کردن به شما می دهد.
اما اگر در حال حاضر به صورت منظم ورزش نمی کنید، ابتدا با پزشکتان مشورت کنید و با تایید او، به آرامی شروع به ورزش کنید.
با کبدتان مهربان باشید:
کارهایی که سبب وخیم تر شدن وضعیت سلامت کبدتان می شود را انجام ندهید.
نوشیدن الکل را کنار بگذارید.
مصرف دارو و مسکن ها را به جز در مواقع کاملا ضروری کنار بگذارید.
قبل از مصرف هرگونه داروی گیاهی حتما با پزشکتان مشورت کنید، زیرا طبیعی بودن یک ماده دلیلی بر بی ضرر بودن آن نیست.
کلسترول تان را کاهش دهید:
انتخاب رژیم غذایی سالم، ورزش کردن و مصرف به موقع داروهای توصیه شده پزشک به کاهش و کنترل سطح کلسترول، تری گلیسیرید و درمان شما کمک فراوانی می کند.
دیابت تان را کنترل کنید:
همانطور که گفته شد مقاومت به انسولین رابطه مستقیم و نزدیکی با ابتلا به بیماری کبد چرب غیر الکلی دارد.
به همین دلیل نیاز است به صورت مداوم قند خونتان را چک کنید و در صورت نیاز داروهایی که به تایید پزشک تان رسیده است را مصرف کنید.
درمان دارویی:
درمان دارویی در موارد حاد و پیش رونده بیماری توصیه می شود.
افرادی که در نتیجه نمونه برداری کبد، فیبروز کبدی برای آن ها به اثبات رسیده است، درمان دارویی می تواند مفید باشد.
البته همانطور که بالاتر گفته شد تا کنون درمان دارویی قطعی برای این بیماری تشخیص داده نشده است اما برخی داروها می توانند تا حدودی به بهبود بیماری کمک کنند.
