روستای خرانق ؛ زادگاه خورشید ؛ روستایی تاریخی با قدمت ۴۵۰۰ سال

روستای خرانق ، زادگاه خورشید

خرانق یعنی «زادگاه خورشید». از زمان ورود به این روستا تا خروج از آن، جاذبه های تاریخی بسیاری خواهید دید. با یزدنیوز همراه باشید تا در مورد این روستای شگفت انگیز، بیشتر بدانید.

قلعه تاریخی خرانق

این قلعه بر روی تپه بنا شده است. دور تا دور قلعه خرانق را شش برج نگهبانی تشکیل داده که به بدنه قلعه متصل اند. دیواره های قلعه را از خشت و گل و سقف آن را از تیرهایی مانند حصیرهای الیافی، پوشال و چوب پوشانده اند.

این قلعه در ۲ تا ۳ طبقه و در برخی از قسمت ها در ۴ طبقه بنا شده و شامل ۸۰ خانه می شده است.

یکی از ویژگی های عجیب قلعه خرانق، کوچه های پیچ در پیچ و هولناک آن است که برای غافلگیر کردن دزدان و راهزنان مورد استفاده قرار می گرفته که یکی از این کوچه ها به «کوچه گرگ» معروف است.

قلعه تاریخی خرانق، در تاریخ ۲۴ اسفندماه  ۱۳۸۳ با شماره ثبت ۱۱۵۰۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

منارجنبان خرانق

پس از بازدید از قلعه خرانق به  سوی منارجنبان خرانق، حرکت می کنیم. این منارجنبان ۳ طبقه ای، کاملا از خشت و گل ساخته شده و روی آن هیچ نوع کاشی کاری یافت نمی شود.

منارجنبان خرانق را در سال دهم هجری قمری در دوره صفوی بنا نهاده اند. گفته می شود قدمت این منارجنبان، از منارجنبان مشهور اصفهان کم تر است.

جالب است بدانید منارجنبان خرانق دو راهروی پلکانی حلزونی شکل برای بالا و پایین رفتن دارد. یکی برای  بالا رفتن مؤذن و دیگری برای بالا رفتن نگهبان. عرض این پله ها در پایین ۶۰-۷۰ سانتی متر و در بالا ۴۰-۵۰ سانتی متر است.

اما قدمت منارجنبان از قدمت مسجد جامع کنار آن بیشتر است.

از آنجا که مرتفع ترین بنای این قلعه، مناره ای با ۱۵ متر ارتفاع است در آن دوره از تاریخ از این مناره برای برج دیده بانی و فانوس خانه نیز استفاده می شده است.

جالب است بدانید با بالا رفتن از پله ها و رسیدن به بالای مناره، با زور دست می توانید به راحتی این مناره را به لرزش در آورید. علت جنبیدن این مناره هنوز کشف نشده ولی بایستی به هنر زبده دست معمار این مناره غبطه خورد.

منارجنبان خرانق در قسمت بالایی اش ساختاری چوبی داشته است که بر اثر زلزله و وزش باد کج شده است و اهالی از بیم افتادن آن را بریده و پایین آورده اند.

کاروانسرای خرانق

کاروانسرای خرانق در دوران قاجار ساخته شده و بانی آن شاهزاده ولی میرزا، فرزند فتحعلی شاه قاجار بوده و محل استقرار و استراحت کاروان‌هایی بوده که به سمت مشهد در حرکت بوده‌ا‌ند. از این کاروانسرا در حال حاضر برای رصد ستارگان نیز استفاده می‌شود.

کاروانسرای خرانق در تاریخ ۳ اسفند ماه  ۱۳۷۷ با شماره ثبت ۲۲۳۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

پل خرانق

جالب است بدانید تنها پل انتقال آب در استان یزد، در روستای خرانق واقع شده است. این پل که با پایه های قطور و طاق های قوسی شکل به یکدیگر متصل شده، تنها برای عبور آب به سبک معماری ساسانی و در طول ۴۰ متر بنا نهاده شده است. هدف از ساخت این پل تنها انتقال آب از یک ساحل به ساحل دیگر رودخانه کال می‌باشد.