حساسیت غذایی چیست؟

حساسیت غذایی زمانی رخ می دهد که شما چیزی بخورید و یا بنوشید و سیستم ایمنی بدن واکنشی غیر طبیعی در مواجهه با آن از خود نشان بدهد. در این مقاله از یزدنیوز سعی میکنیم به بررسی بیشتر این موضوع و علائم و روشهای پیشگیری از آن بپردازیم.
با توجه به نتایج مطالعات مرکز تحقیقات و مطالعات حساسیت غذایی (FARE) تخمین زده می شود که ۱۵ میلیون آمریکایی حساسیت غذایی دارند.
تقریبا از هر ۱۳ کودک، یک کودک در ایالات متحده ی آمریکا مبتلا به حساسیت غذایی می باشد.
حساسیت غذایی می تواند روی پوست، دستگاه گوارش، سیستم تنفسی و یا سیستم قلبی و عروقی فرد مبتلا اثر بگذارد.
مواد غذایی بسیاری وجود دارند که می توانند حساسیت زا باشند، اما برخی مواد غذایی مشخص به نظر می آید بیشتر از سایر مواد غذایی باعث ایجاد یک واکنش آلرژیک می شوند.

نتایج مطالعات سازمان FARE نشان می دهد که ۸ ماده غذایی زیر مسبب حدود ۹۰ درصد از کل حساسیت های غذایی هستند:

• شیر گاو
• تخم مرغ
• بادام زمینی
• ماهی
• صدف
• مغز
• آجیل ها مانند گردو و بادام هندی
• گندم
• سویا

علائم حساسیت غذایی

علائم حساسیت غذایی میتواند خفیف یا شدید باشد.
این علائم ممکن است به صورت ناگهانی یا در طول چند ساعت اتفاق بیافتند.
سیستم ایمنی بعضی افراد ممکن است به مقدار بسیار کمی از یک آلرژن واکنش نشان دهد، بنابراین حساسیت غذایی می تواند بسیار خطرناک باشد و مرگ و زندگی افراد را تحت شعاع قرار دهد، مخصوصا اگر روی سیستم تنفسی اثر بگذارد.
با توجه به اینکه حساسیت غذایی ممکن است روی سیستم تنفسی اثر بگذارد، افرادی که دارای مشکل آسم هستند بیشتر از سایر افراد در معرض ریسک حساسیت های غذایی کشنده قرار دارند.

علائم خفیف حساسیت غذایی می تواند شامل موارد زیر باشد:

• عطسه
• گرفتگی یا آبریزش بینی
• خارش یا آبریزش چشم
• ورم
• راش
• اسپاسم معده
• اسهال

علائم شدید حساسیت غذایی می تواند شامل موارد زیر باشد:

• دشواری تنفس، از جمله خس خس سینه
• تورم لب ها، زبان یا گلو
• کهیر (خارش، سوزش و بثورات)
• سرگیجه یا ضعف
• تهوع یا استفراغ

حساسیت به شیر

حساسیت به شیر بیشتر از سایر حساسیت های غذایی مورد مطالعه قرار گرفته است.
حساسیت به شیر، واکنش آلرژِیک نسبت به پروتئین های موجود در شیر مانند وی (Whey) یا کازئین (Casein) می باشد.
این حساسیت شبیه به عدم تحمل لاکتوز(Lactose intolerance) نیست.
کودکانی که به شیر حساسیت دارند بیشتر از سایرین ممکن است به غذاهای دیگر شامل تخم مرغ، سویا و بادام زمینی واکنش آلرژیک نشان بدهند.
اکثر کودکانی که به شیر حساسیت دارند به یک یا چند بیماری اتوپیک (atopic) دیگر مانند آسم یا اگزما نیز مبتلا هستند.

حساسیت به تخم مرغ

حساسیت به تخم مرغ اکثرا در کودکان رخ میدهد و معمولا در همان سنین پایین برطرف می شود.
اکرچه ممکن است بعضی از افراد تمام عمرشان با این حساسیت دست و پنچه نرم کنند.
یک فرد ممکن است به پروتئین های موجود در زرده یا سفیده ی تخم مرغ حساسیت داشته باشد.
اگر کسی به سفیده حساسیت داشته باشد ممکن است به زرده تخم مرغ حساسیت نداشته باشد و برعکس.
برخی افراد هم سفیده و هم زرده حساسیت دارند.

حساسیت به بادام زمینی

در موارد نادری ممکن است حساسیت کودکان به بادام زمینی برطرف شود، بنابراین می توان گفت حساسیت به بادام زمینی یک مشکل مادام العمر است.
به همین دلیل، حساسیت به بادام زمینی یک مشکل جدی تلقی می شود.
زیرا مواجهه ناخواسته با بادام زمینی ممکن است در هر زمانی در طول زندگی یک فرد اتفاق بیافتد.
اگرچه نادر است، اما حساسیت به بادام زمینی ممکن است باعث شوک آلرژیک (anaphylaxis) که یک واکنش آلرژیک شدید است، شود.
این واکنش آلرژیک می تواند تنفس را کاهش داده و یا باعث توقف قلب شود.
شوک آلرژیک (anaphylaxis) نیاز به مراقبت های پزشکی فوری در قالب تزریق یک شات اپی نفرین (EpiPen) دارد.
تا چند ساعت پس از تزریق باید دقت کرد تا که علائم آلرژی باز نگردد.

سایر حساسیت های رایج

در مورد حساسیت به سویا و گندم نسبت به حساسیت هایی که در بالا ذکر شد اطلاعات کمتری وجود دارد.
همچنین در مورد حساسیت به ماهی، صدف و آجیل ها، جز اینکه این نوع حساسیت ها معمولا دائم العمر هستند.

تشخیص یک حساسیت غذایی

حساسیت های غذایی معمولا با توجه به شدت علائمشان شناسایی می شوند.
اگر علائم شما خفیف است، دکتر ممکن است از شما بخواهد تا لیست تمام مواد غذایی که میخورید یا می نوشید را یادداشت کنید تا ماده ای که باعث واکنش آلرژیک شده است را شناسایی کند.

روش دیگرتشخیص حساسیت غذایی خفیف، حذف برخی غذاها از رژیم غذایی فرد مبتلا می باشد، پس از مدتی کم کم این غذاها به رژیم غذایی بازگردانده شده وعلائم حساسیت بررسی می شود.

در مورد سایر حساسیت های شدید، آزمایش هایی روی پوست یا خون انجام می شود تا انواع حساسیت ها به تخم مرغ، شیر، آجیل و صدف شناسایی شوند.

روش های درمانی

بهترین راه حل درمانی عدم استفاده از ماده غذایی حساسیت زا می باشد.
کسی که حساسیت غذایی دارد، باید زمان خرید مواد غذایی از سوپرمارکت یا رستوران دقت کافی را داشته باشد که در محصول خریداری شده از ماده غذایی آلرژن اثری نباشد.
حساسیت های خفیف معمولا نیازی به درمان خاصی ندارد، یا با یک آنتی هیستامین ساده می توان علائم حساسیت را برطرف کرد.
برای حساسیت های شدید تر، دکتر می تواند داروهای استروئیدی تجویز کند.
استروئیدها ممکن است عوارض جانبی جدی و خطرناکی داشته باشند و نباید هر بار، بیشتر از چند روز مصرف شوند.