مسجدجامع یزد
۱۹۷۶میلادی
منبع :مجله معتبر عکس مگنوم
بیشتر ببینید : مجموعه ای از عکسهای قدیمی استان یزد
مسجدجامع یزد
مسجدجامع یزد -از پس طاقی بامها- -۱۹۷۶میلادی – عکاس برنوباربی – فرانسوی – منبع :مجله معتبر عکس مگنوم
منبع عکس : یزد کهن
مسجد جامع یزد به شیوه یک ایوان در دل کویر می‌باشد و در طی حدود ۱۰۰ سال و سه دوره بنا شده‌است.
پایه‌های اصلی مسجد راساسانیان و بنای فعلی مسجد، از لحاظ شیوه معماری متعلق به دو دوره موسوم به آذری دانسته‌اند.
بنای گنبد خانه متعلق به دورهایلخانی و سر در رفیع مسجد را متعلق به زمان شاهرخ و دوره تیموری دانسته‌اند.
این بنا از لحاظ خوابیدگی گنبد، سردر رفیع و بلند و همچنین کاشیکاری زیبا و منحصربه‌فرد، شهرت دارد.
سبک معماری این بنا به شیوه آذری است.
این مسجد به چند دلیل حایز اهمیّت است: نخست آن که قدیم‌ترین نمونهٔ معماری است
که طی قرن نهم هجری قمری، در معماری مذهبی ناحیّهٔ یزد از آن تقلید شده‌است؛
این طرح مرکّب از یک مقصورهٔ گنبددار و یک شبستان مستطیل بلند و کشیده‌است.
چهارگوش بودن پلان مسجد برگرفته از الگوی معماری کعبه است.
بنایی کاملاً قدسی و متعالی در اسلام دارد و به عنوان نمادی کیهانی در الگوهای معماری مسلمین مورد استفاده قرار می‌گیرد.
به نقل از استاد پیرنیا این گنبددارای دوپوسته می‌باشد
که پوشش درونی گنبد که متناسب با اقتضائات فضایی و اجرایی معماری داخلی مسجد شکل می‌گیرد،
شرایطی را به وجود می‌آورد که با پوشش بیرونی که متناسب با اقتضائات بیرونی شکل می‌گیرد، متفاوت است.
دیگر ویژگی مهمّ بنا کاربرد وسیع تاق‌های سراسری (تاق و تویزه) در شبستان‌هاست که با کاشی معرّقهمراه‌است.
نکتهٔ قابل توجّه دیگر در ساختمان مسجد جامع یزد،
مسئلهٔ ایجاد روشنایی غیر مستقیم به وسیلهٔ انعکاس نور از گچ سفید گنبد و دیوارهاست.
همچنین تزیینات داخل و خارج گنبد، نمای خارجی- داخلی ایوان اصلی و محراب زیبای آن که از قسمت‌های مهمّ مسجد به‌شمار می‌رود،
بی‌نهایت ارزنده و جالب است.
نحوه شکل‌گیری مسجد: مسجد فعلی برجای سه مسجدی بنا شده که درقرون متمادی، در جوار یکدیگر ساخته‌اند.
این سه نهایتاً در دوره قاجاریان به مسجدی واحد باصحن وسیع تبدیل شده‌است.
