دخمه چم ؛ معرفی روستای چم در شهرستان تفت و بررسی قدمت و معماری دخمه آن

دخمه روستای چم
دخمه روستای چم
خانه یزد شناسی آثار باستانی یزد دخمه چم ؛ معرفی روستای چم در شهرستان تفت و بررسی قدمت...
زمان مطالعه: 4 دقیقه
نظرات:0

استان یزد علاوه بر دارا بودن طبیعتی زیبا که همگان را برای رصد ستارگان و استفاده از هوای تمیز به آنجا می‌کشاند، دارای آثار باستانی زیادی نیز بوده است که این استان را مقصد بسیاری از تاریخ دوستان کرده است.

شهرستان تفت با دارا بودن روستاهای متفاوت، مقصد بسیاری از گردشگران است. بناهای تاریخی موجود در روستای چم از جمله دخمه چم یکی از مرموزترین و جالب‌ترین بناهایی است که در هنگام سفر به یزد بهتر است به تماشای آن بنشینید.

همزیستی مسالمت‌آمیز اقلیت‌های مختلف در یزد از جمله مسلمانان، زرتشتیان و یهودیان در کنار هم یکی دیگر از زیبایی‌های فرهنگی موجود در یزد است. همین مسئله نیز موجب وجود بناهای فرهنگی متفاوت و آثار باستانی چشم‌نوازی شده است که سالانه میزان بالایی از توریست‌های کشور را به سمت خود جلب کرده است. یکی از بناهای مذکور دخمه چم بوده که گورستانی مربوط به زرتشتیان می‌باشد.
در ادامه این مطلب از یزدنیوز به بررسی بیشتر روستای چم و دخمه چم میپردازیم.

دخمه روستای چم
دخمه روستای چم

معرفی دخمه تاریخی روستای چم

دخمه چم یا برج خاموشان یزد یکی از زیباترین مکان‌هایی است که در روستای چم از توابع شهرستان تفت استان یزد قرار دارد. این گورستان مرموز که محل دفن زرتشتیان مقیم این روستا بوده است، به عنوان یک جاذبه گردشگری، پذیرای عموم مسافران خارجی و هم‌وطنانمان است. یکی از جالب‌ترین موضوعاتی که در ساخت این دخمه مدنظر قرارگرفته بود، موقعیت قرارگیری اجساد زنان، مردان و کودکان است. اجساد این افراد به‌صورت مجزا در قسمتی از این دخمه قرارگرفته است.

این بنای رازآلود در ۱۵ کیلومتری جنوب شرقی یزد و بر روی یک کوه کم ارتفاع به نام کوه دخمه قرارگرفته است. بهتر است در صورت سفر به استان زیبای یزد، دیدن جاذبه‌های این گورستان را نیز از یاد نبرید.

دخمه بناهایی ساخته‌شده از خشت خام است که سابقاً برای ساخت بسیاری از مکان‌ها مورداستفاده قرار می‌گرفت. بیشتر این مصالح برای ساخت مکان‌هایی جهت انجام مراسمات دینی و مذهبی از جمله گورستان‌ها، استفاده می‌شده است.
زرتشتیان نیز از زمان‌های قدیم تا چند ده سال قبل، بر طبق آداب و رسوم خویش، مردگان را طی مراسماتی خاص، در داخل این دخمه‌ها جای می‌دادند. جالب‌توجه است که برخی از این دخمه‌ها به‌صورت طبیعی بوده و ساخته دست بشر نمی‌باشند.
یکی از نکاتی که در ساخت این دخمه‌ها مدنظر بوده است، ساختن آن در ارتفاعات بوده تا برخی پرندگان از جمله کرکس بتوانند از جنازه جهت تأمین غذای خود استفاده نمایند. پس از آن، استخوان‌های فرد در داخل چاه قرار داده می‌شده تا از آلودگی و شیوع بیماری، جلوگیری شود.

دخمه چم، یکی از بناهای ساخته‌شده به دست بشر است که تا چندی پیش، غذای کرکسان را تأمین می‌کرده است. استفاده از اجساد برای تغذیه حیوانات علاوه بر ترس و واهمه‌ای که بر دل باقی می‌گذارد، نشان از رحم، مروت و حیوان‌دوستی هم‌وطنان زرتشتیمان دارد.

روستای چم را بیشتر بشناسید

روستای چم یکی از ده‌ها روستاهای تاریخی یزد است که از توابع دهستان پیش کوه تفت می‌باشد. این روستا با دارا بودن آب‌وهوای گرم و خشک، مانند دیگر روستاهای یزد، مقصد بسیاری از کویر نوردان است. روستاهای یزد به دلیل حفظ بافت سنتی و افزایش بومگردی های زیبا در سال‌های اخیر، توانسته‌اند نظر بسیاری از افراد برای اقامت چندروزه در این استان را جلب نمایند.

شغل بسیاری از بومیان روستای چم کشاورزی و دامداری بوده و مردم این خطه به کسب روزی حلال و پرزحمت مشهورند. از جمله محصولاتی که در روستای چم کاشته شده و به بهره‌برداری می‌رسند، انار، بادام، یونجه، جو، گندم، چغندرقند، پیاز و شلغم است.

این روستا مانند بسیاری از روستاهای هم‌جوار از کاشت گیاهان غافل نشده و با کاشت گیاهان دارویی همچون شاتره و خاکشیر، به رشد اقتصادی منطقه خود کمک نموده‌اند. این روستای کوچک با دارا بودن تعداد اندکی از خانوار، محیطی آرام و امن را برای شما تأمین نموده است. سفر به این روستای زیبا و دیدن جاذبه‌های آن خالی از لطف نخواهد بود.

تاریخچه این دخمه تاریخی

دخمه چم به عنوان یکی از بناهای تاریخی استان یزد، همواره مورد توجه تاریخ دوستان بوده است. این بنای مرموز در دوره قاجار ایجاد شده و همچنین در تاریخ ۷ مهر سال ۱۳۸۱ با شماره ثبت ۶۳۱۲ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. ارج نهادن به بناهای موجود در این خطه و ثبت آن‌ها نشان از اهمیت موضوع و حفظ آثار باستانی دارد که هرکدام نشان‌گر برشی از تاریخ و هویت این مردمان است.

معماری دخمه

حصار دور دخمه، دیوار دایره‌ای شکل و ضخیمی است که به شکل برج ایجاد شده و از مصالح بادوام و با کیفیت نیز بهره می‌برد. پلکانی بودن این بنا، زمین هموار و مسطح را به درب دخمه متصل می‌کرده است.

سطح داخلی دخمه به‌صورت پهنه گردی است که در مفروش کردن آن از سنگ‌های بزرگ استفاده‌شده است. نوار داخلی این گورستان، جهت قراردادن جسد کودکان استفاده شده است. نواردایره‌ای میانی مخصوص قرار دادن اجساد زنان و نوار بیرونی و انتهایی دخمه نیز مخصوص قرار گرفتن اجساد مردان بوده است. در مرکز این گورستان نیز چاه استودان وجود دارد که محل قرار دادن استخوان‌های اجساد پس از تغذیه بدن توسط حیوانات است.

در ساختن دخمه‌ها اصولی همچون کوبیدن ۴ میخ بزرگ، ۳۶ میخ متوسط و ۲۶۰ میخ کوچک بر زمین رعایت می‌شده است. معماری شگفت‌انگیز این بنا علاوه بر داشتن جاذبه‌های گردشگری، کلاس درسی برای دانشجویان معماری و هنردوستان جهت پی بردن به هنرهای متفاوت هر اقلیت و قومیت است.

جاذبه‌های نزدیک دخمه

از جمله دیگر جاذبه‌های روستای چم می‌توان به درخت سرو کهن‌سال این روستا اشاره کرد. این درخت ۱۸ متری با داشتن قدمتی ۳ هزارساله، چشم بسیاری از گردشگران را به خود خیره کرده است. خوشبختانه این درخت به شماره شناسایی ۴۰، در فهرست میراث طبیعی کشور به ثبت رسیده است.
سرو کهن‌سال چم در حیاط آتشکده زرتشتیان چم قرار داشته و در کنار تنه درخت، جایگاهی برای روشن کردن شمع و آتش مقدس زرتشتیان ایجاد شده است که جلوه‌ای زیبا به این درخت بخشیده است.



نظر شما :

لطفا نظر خود را وارد کنید
لطفا نام خود را اینجا وارد کنید