مسجد جامع یزد
قبل از انقلاب
عکاس آقای طباطبایی
بیشتر ببینید : مجموعه ای از عکسهای قدیمی استان یزد
مسجد جامع یزد
مسجد جامع یزد -زیبا و باشکوه – فرم قدیم خیابان – پاییز برگ ریز- عکاس آقای طباطبایی
منبع عکس : یزد کهن
مسجد جامع یزد به شیوه یک ایوان در دل کویر می‌باشد و در طی حدود ۱۰۰ سال و سه دوره بنا شده‌است.
پایه‌های اصلی مسجد راساسانیان و بنای فعلی مسجد، از لحاظ شیوه معماری متعلق به دو دوره موسوم به آذری دانسته‌اند.
بنای گنبد خانه متعلق به دورهایلخانی و سر در رفیع مسجد را متعلق به زمان شاهرخ و دوره تیموری دانسته‌اند.
این بنا از لحاظ خوابیدگی گنبد، سردر رفیع و بلند و همچنین کاشیکاری زیبا و منحصربه‌فرد، شهرت دارد.
سبک معماری این بنا به شیوه آذری است.
مسجد جامع کبیر یزد، یکی از شاهکارهای تاریخی ایران بوده
که در هر گوشه و کنار آن، یادگارهایی از دوران گوناگون برجای مانده‌است.
تاریخچه و ساخت مسجد جامع از دوران پیش از اسلام آغاز شده و پایان کار آن به دهه اخیر برمیگردد.
این مسجد یکی از زیباترین مساجد دورهٔ تیموری است
که از نظر کاشیکاری، سَردَر رفیع، منارهها و کتیبهٔ آن در عداد زیباترین شاهکارهای معماری قرن نهم هجری قمری می‌باشد.
دردوران پیش از اسلام درمکان کنونی مسجد جامع، احتمالاً آتشکده ساسانی برپابوده
که تا دوران پس از اسلام نیز دوام داشته‌است.
بنای کنونی مسجد با وسعتی حدود ۱۰٬۰۰۰ مترمربّع مشتمل
بر سَردَر ورودی و جلوخان، صحن وسیع، رواقهای جانبی صحن، ایوان، گنبدخانه
و شبستانهای طرفین آن، شبستان بزرگ ستون‌دار، کتابخانه،
تزیینات غنیّ و زیبا و کتیبه‌ها و سنگ نوشته‌های تاریخی و غیر تاریخی است
خاورشناسی به نام ماکسیم سیرو اعتقاد دارد نخستین مسجدی که به جای آتشکده،
به نام مسجد عتیق شکل گرفته، مربوط به سده‌های اولیه اسلام است
پیشینه تاریخی: قدیمی‌ترین تاریخی که برای انجام فعالیت‌های مذهبی-اسلامی،
در بخشی از فضای کنونی مسجدجامع یزد ذکر می‌شود، متعلق به نیمه دوم قمری است.
احداث مسجدجامع را نیز مربوط به نیمه دوم سده سوم قمری،
در زمان حکومت «عمرولیث» و در عصر صفاریان یا قبل از سلاجقه می‌دانند،
مسجدی که در ترسیم ماکسیم سیرو دارای انحراف قبله بود.
درسده چهارم قمری، مسجدجامع یزد در حومه شهر قرار داشته،که در واقع در کنار آتشکده زرتشتی بنا شده بود.
